PROLEGOMENA TEORIJI MUZIČKE SINTAKSE

Muzička rečenica kao gradivni element muzićkog oblika nalazi mesto u skoro svim kompozicionostilskim orijentacijama i u formalnim tipovima u kojima preovlađuje homofona faktura (pesma, sonatni oblik, rondo, varijacije), ali ne samo u njima. Ona je pretežno zanemarena u teorijskoj literaturi i stoga predstavlja posebno zanimljiv analitićki izazov. Prema tome, predmet našeg interesovanja je usmeren ka određenju pojma muzičke rečenice, kao i prema analitičkom utvrđivanju i identifikaciji mikrosintaksičkih odnosa, koji su do te mere obimni, složeni, slojeviti i delikatni da zahtevaju preispitivanje i utemeljivanje od-govarajuće terminologije, kao i prikladne kriterijume za postavljanje adekvatne analitičke argumentacije. U daljem toku istraživanja nužno je razjasniti i fimkdonisanje sistema tih odnosa, izvršiti odgovarajuću sistematizaciju (koja predstavlja neophodni i opsežni preduslov za dalju, a u ovoj fazi rada i finalnu nadogradnju), odnosno sagledavanje i projektovanje subrečeničnih odnosa u procesu izgradnje celine muzičkog dela.

Potreba da se posvetimo izučavanju unutarnjih subrečeničnih odnosa nastaje iz spleta subjektivnih i objektivnih okoinosti. Objektivnih, pošto u dostupnoj literaturi sintaksički nivo sa mnogolikim mikrometamorfozama nije detaljno i sistematično saopšten. Pošto je sintaksički nivo od vitalnog značaja za izgradnju muzičke forme, nastojaćemo da kompleksnost sintaksičkog nivoa detaljno raščlanimo, umesto da samo dajemo podroban (a ponekad i proizvoljan) opis. Prema tome, u okviru sintaksičkog nivoa dejstvuju sve muzičke komponente, što se u literaturi uglavnom nedovoljno ističe ili gotovo sasvim zanemaruje. Stoga možemo konstatovati da se izučavanje složene problematike u vezi sa kompleksnim odnosima koji se mogu uspostaviti na rečeničnom nivou pretežno zasnivalo na analizi ravni (a ne reljefa) sintakse, dok su odnosi i uloga muzičkih parametara nepravedno zapostavljeni.