EVROPA U ZAMCI

Vremensko poklapanje nerešene dužničke krize i njenih posledica po rast i zaposlenost; širenje terorističke taktike samoubilačkih misi­ja s nihilističkom estetikom nasilja; pokretanje ogromnog talasa iz­beglica; uvučenost Rusije, Turske i SAD u vojne sukobe, svake sa svo­jom agendom, koje su međusobno u neskladu; rušenje šengenskog režima otvorenih granica kao jednog od najznačajnijih i najpopu­larnijih postignuća evropskih integracija; nesposobnost EU da kon­troliše spoljne granice i suverenitetske sumnje; problemi proširenja na istok ili pristupanje istočnih zemalja (ukupno 11 država, zaključ­no sa Hrvatskom 2013); demokratski deficit i, konačno, Bregzit iza­zvali su strah i nesigurnost kako starih članica, tako i evropske „pe­riferije“, suočavajući EU s najvećim izazovima do sada. Dominiraju interesi članica, identitetska pitanja i strasti koje ih pokreću. Politič­ki preduzetnici (uglavnom novih desničarsko-populističkih strana­ka) koriste ovu krizu za političku mobilizaciju, a sve ih je više čak i u Evropskom parlamentu.

Autora brine to što je „kriza u velikoj meri paralizovala ili ućutkala snage i izvore konstruktivnog obnavljačkog akterstva sposobnog da sprovede u delo strategije i promene kojima se kriza može prevazići, a njeno ponovno pojavljivanje sprečiti“.

Evropska unija se nalazi na raskršću između nečeg znatno boljeg i ne­čeg znatno goreg od očigledno neodrživog statusa quo.

Ne pomaže mnogo da se zagovaraju poželjni strateški zadaci ako ni­smo u stanju da ukažemo na aktera koji je istinski voljan i sposoban da ih obavi. Dokle god nemamo odgovor na ovo drugo pitanje, nismo samo u krizi već smo i u zamci. Zamka se može definisati kao stanje koje je bolno i nepodnošljivo onima koji su u njemu uhvaćeni, ali u kome istovremeno ne postoji mogućnost pokreta, u kome su putevi za izlaz blokirani, a snage koje mogu da donesu oslobađanje slabe i nesi­gurne. Aktera još uvek nema na pozornici koja je puna zamki.