ENGLESKINJA U SRPSKOJ VOJSCI

Dnevnik Flore Sandes, Škotlanđanke koja je bila borac u srpskoj vojsci, Srbi pominju “sa osobitim poštovanjem” kao retku i dragocenu knjigu. Flora Sandes je tvrdila da se u bilo kom srpskom selu oseća sigurnijom nego u bilo kom engleskom gradu. Ostavila je vanredne opise, svojstvene najvećim piscima.Mentalitet našeg naroda u punoj meri probija između njenih redova punih divljenja i ljubavi za Srbe.
Dobrovoljna bolničarka i žena borac Flora Sends obeležila je period Prvog svetskog rata u srpskoj istoriji. Rođena je 22. januara 1876. godine, u parohiji Neder Poplton, u okrugu Jork, u Engleskoj. Obrazovala se u Švajcarskoj devojačkoj školi, svirala je violinu, puno čitala, tečno je govorila francuski i nemački jezik i dosta dobro naučila srpski. Bila je jedna od retkih žena na kraju 19. veka sa položenim vozačkim ispitom. U Srbiju je stigla na početku Prvog svetskog rata u ulozi dobrovoljne bolničarke.U oktobru 1915. godine, kada su oružane snage Austrougarske, Nemačke i Bugarske napale Srbiju, Flora je počela da radi u previjalištu Drugog pešadijskog puka „Knjaz Mihailo“. Usled ratnih operacija donela je odluku da se sa srpskom vojskom povuče preko Babune, kao „vojnička nudilja“. U januaru 1916. godine dobila je čin kaplara i ušla u borbene redove srpske vojske ne skrivajući ženski indentitet. U svim borbama pokazala je „veliku prisebnost, hladnokrvnost i izdržljivost“.Flora Sends je u Velikom ratu dala ogroman doprinos srpskoj vojsci. Odigrala veliku ulogu kao borac, pri evakuaciji i transportu ranjenika. Njen angažman u ratu sadržan je u predlozima za odlikovanje, gde se u obrazloženju eksplicitno navodi uloga i značaj u ratnim situacijama. Britanka Flora Sends je učešćem u ratu promenila ukorenjene tradicionalne, verske i običajne stavove. Rezulati ovakvog doprinosa postupno su pomerali granice položaja žena, koje su svojim učešćem podnele veliki teret za opstanak srpskog društva u za njega najtežim trenucima. Možemo stoga s punim pravom reći da je Flora Sends svojim delanjem ispisala najteže stranice novije srpske istorije.